Aktualnie obszar BdPN został nieznacznie powiększony, a po stronie słowackiej w 1997 roku utworzono w granicach rezerwatu biosfery Park Narodowy “Połoniny”.
Do MRB “KW” przylega po stronie ukraińskiej rezerwat “Stużica”, który w okresie gdy powoływano MRB „KW” był jednym z pięciu terenów chronionych wchodzących w skład „Zapowiednika - Karpaty Wschodnie” z siedzibą w Rachowie. „Zapowiednik” ten w 1992 r., uzyskał status rezerwatu biosfery.
Należy nadmienić, że w tamtym okresie popierana była przez naukowców lwowskich koncepcja utworzenia trójpaństwowego rezerwatu, w którego skład miałby wejść ze strony ukraińskiej rezerwat „Stużica”. Działania te najpierw zaowocowały utworzeniem Parku Krajobrazowego „Stużica” z niezależną administracją, następnie przekształceniem go w Użański Park Narodowy i włączeniem w skład MRB „KW”. Ponadto do MRB „KW” został dołączony, po ukraińskiej stronie, nowo utworzony Nadsański Park Krajobrazowy. Obecnie MRB „KW” składa się z sześciu jednostek ochronnych przylegających do siebie w strefie przygranicznej na terytoriach trzech państw Polski, Słowacji i Ukrainy.
Od kilku lat współpraca trzech państw dotycząca doskonalenia metod ochrony przyrody tej części Karpat Wschodnich rozwija się intensywnie. Między innymi dotyczy ona opracowywanych przez wszystkie strony wieloletnich planów ochrony. BdPN w tej dziedzinie ma wysokie osiągnięcia (Winnicki 1993b). Doskonaleniu współpracy w istotny sposób służy międzynarodowa konferencja pt. „Ochrona zasobów przyrodniczych Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery - Karpaty Wschodnie” - organizowana corocznie w Ośrodku Naukowo-Dydaktycznym BdPN w Ustrzykach Dolnych. Umożliwia ona wymianę informacji i doświadczeń, sprzyja tworzeniu wspólnych programów badawczych. Wymianie informacji naukowej służą również wydawane przez BdPN „Roczniki Bieszczadzkie”, w których, między innymi, publikowane są materiały z konferencji.
Zgodnie z wymogami programu UNESCO „Człowiek i Biosfera”, Międzynarodowy Rezerwat Biosfery „Karpaty Wschodnie”, posiada trzy strefy:
1. Strefa wewnętrzna - zajmuje ok. 13% powierzchni całego MRB „KW”. Pokrywa się ona z obszarami ochrony ścisłej w BdPN (70% pow. Parku) i kilkoma rezerwatami po stronie słowackiej. Jej najważniejszą funkcją jest ochrona naturalnych zasobów i procesów przyrodniczych. W granicach MRB “KW” ekosystemy naturalne o najwyższych walorach, spełniające kryteria strefy wewnętrznej, występują przede wszystkim w Bieszczadzkim Parku Narodowym.
2. Strefa buforowa służy realizacji różnych form ochrony aktywnej, jak np. ochrona ekosystemów półnaturalnch. przebudowa sztucznych drzewostanów w celu ich unaturalnienia itp. Strefa ta zajmuje ok. 16% MRB “KW”. Po stronie polskiej pokrywa się z obszarem objętym ochroną częściową w BdPN (30% Parku).
3. Strefa przejściowa zajmuje ok. 70% powierzchni MRB “KW”. Jest to obszar o dużych walorach przyrodniczych, gdzie dopuszcza się ekstensywne gospodarowanie człowieka, oparte na zasadach zrównoważonego rozwoju. Strefa przejściowa po polskiej stronie odpowiada parkom krajobrazowym, co stwarza potencjalne możliwości kreowania ekorozwoju. Działalność człowieka w strefie przejściowej w żadnym wypadku nie powinna degradować przyrody tej strefy, a tym bardzej nie powinna negatywnie wpływać na strefę wewnętrzną i buforową.
Ochrona zasobów przyrodniczych parku narodowego i parków krajobrazowych oraz rezerwatu biosfery zależy między innymi od poziomu świadomości ekologicznej społeczności lokalnej i turystów odwiedzających te tereny. Dlatego właśnie Bieszczadzki Park Narodowy, rozwijając edukację ekologiczną, służy w istotny sposób ochronie bieszczadzkiej przyrody. Równocześnie realizowane jest jedno z ważnych zadań programu UNESCO “Człowiek i biosfera” (MaB), który zakłada że światowy system rezerwatów biosfery spełniać powinien szczególną rolę w edukacji ekologicznej społeczeństw.
Bieszczadzki
